Sufizm ve Vahded i Vücud

Kamu şeyde menem ayn-ı hakikat

Sıfat-ı zat-ı mutlak bahr-i hikmet

Hemann menem dahı çün ü çera yok
Ne Mansur u ne Bagdad ne Enel-Hak

Derya-vü umman menem gevher-i kan bendedür

Aç gözini anlayu bak hem iki cihan bendedür

Cism ü suret menem delil ü bürhan menem

Sud menem ziyan menem işde dükkan bendedür

Maksad-ı insan menem gerdiş-i devran menem

Mekteb-i irfan menem işde nişan bendedür

Bagdad-ı ayyar menem cümleye serdar menem

Bürhan-ı esrar menem sırr-ı nihan bendedür

Zahid ü Tersa menem Mescid-i Aksa menem

Mürde-i İsa menem yahşi yaman bendedür

Muhit-i Zevrak menem Hak menemdür Hak menem

Tamu vu uçmak menem cümle mekan bendedür

Evvel ü ahir menem gani ve fakir menem

Zakir ü mezkur menem küfr ü iman bendedür

Cümleye ma’bud menem Kabe menem put menem

Ademe maksud menem işte fulan bendedür

Zerre ve güneş menem gizlü menem faş menem

Her ne ki var uş menem can u canan bendedür

Kaygusuz Abdal menem cümledeki can menem

Evvel ü ahir menem genc-i nihan bendedür

Yukarıdaki örnek Sufi metafiziği hakkında açıklayıcı bir baş yapıttır bizim için. Tasavvufta "Vahded i Vücud" denilen varlık felsefesi birkaç satır ile yukarıda Kaygusuz Abdal tarafından çarpıcı bir şekilde açıklanmıştır. 

Vahded etimolojik olarak "birlik" anlamına gelir. Vücud ise mevcud kelimesi ile aynı kökteki "vcd" kelime kökünden gelir ve anlamı "varlık"tır. Tabii bizim tasavvuf ile selamlaşmamız 2014 yılına dayanır. Kısacası Vahded i Vucüd varlığın tek bir yapı olduğunu kabul etmektir. Var olan tek gerçek Tanrıdır. Evren Tanrının cisme bürünmüş halidir. Evrendeki her şey de Tanrının bir parçasıdır. Hallac ı Mansurun "en el hak" (Ben Tanrıyım) söylemi tam olarak budur. İnsan yoktur. Tek bir Tanrı vardır ve her şey ile bir bütündür. Bunu savunan kişi Tanrının, iyiliğin kötülüğün olmuş olabilecek her şeyin bünyesinde bulunduğunu savunur. İman da küfr de bendedir der Alanyalı Abdal.

Hallac ı Mansur, Mevlana Rumi, Kaygusuz Abdal gibi önderler Sufizmin başını çekerler. 

Sufizm basit bir şekilde İslamın mistik yüzüdür. Görünenin altında gizli bir anlam olduğunu savunur. Bunu reddetmek ya da kabul etmek büyük bir risktir ve biz bu riski sonuna kadar almış bulunmaktayız.

Bu olguyu açıklamak bize düşmez fakat bahis ve düşünce her birey için kaçınılmaz, mutlak bir özgürlük dahilindedir.